Tuning hamulców

Sprawne hamulce motocykla to najlepsza polisa ubezpieczeniowa na życie. Wiele seryjnych hamulców motocyklowych można jeszcze zoptymalizować. Dotyczy to w szczególności motocykli, które mają już swoje lata. Poniższe wskazówki skupiają się na skuteczniejszym hamowaniu i lepszej kontroli dozowania siły hamowania, aby zapewnić większe bezpieczeństwo i komfort podczas jazdy.

Zanim przejdziemy do modyfikowania układu hamulcowego, musisz wiedzieć, że wielu motocyklistów w ogóle nie zna możliwości swojego układu hamulcowego, nie wspominając już o ich pełnym wykorzystaniu. Również w tym przypadku obowiązuje zasada: trening czyni mistrzem. Najlepiej przetestować powolni granice możliwości. Zwiększaj konsekwentnie nacisk na dźwignię hamulca. Nie ma przy tym znaczenia, czy tor treningowy jest akurat suchy czy mokry. Idealnym miejscem do takich ćwiczeń są duże parkingi lub strefy przemysłowe w weekendy. Jeszcze lepsze rozwiązanie: różni organizatorzy oferują specjalne treningi hamowania – na zamkniętym terenie szkoleniowym pod fachowym nadzorem.

Klocki hamulcowe wykonane są z mieszanki różnych składników. W przypadku tzw. klocków organicznych są to głównie związki węgla. Klocki ze spieków zawierają z kolei składniki metaliczne, które pod wysokim ciśnieniem wtłacza się w formę, czyli właśnie spieka. Jakie klocki hamulcowe sprawdzą się najlepiej w danym motocyklu, zależy między innymi od tarczy hamulcowej, a także od dostosowania ABS-u.

Generalnie klocki organiczne są bardziej miękkie (i tańsze), co pozytywnie wpływa na delikatne dawkowanie. Klocki ze spieków metalicznych uważa się za bardziej agresywne i silniejsze w działaniu, będą zatem odpowiednie dla wyczynowców lubiących późne hamowanie.

Ponieważ klocki hamulcowe są częściami ulegającymi zużyciu, które i tak muszą być regularnie wymieniane, opłaca się poeksperymentować z różnymi klockami. W jaki sposób możesz samodzielnie wymienić klocki, pokazaliśmy w poradach dla majsterkowiczów Klocki hamulcowe.

O ile na początku tarcze hamulcowe produkowano niemal wyłącznie z żeliwa (szarego), to obecnie standardowo używa się do tego celu staliwa. Stal koroduje w mniejszym stopniu i przy odpowiednim stopie oferuje równie dobry współczynnik tarcia co żeliwo szare. Zatem materiał nie odgrywa już żadnej roli w optymalizacji skuteczności hamowania. Ważniejszy jest natomiast kształt tarczy: otwory i szczeliny zwiększają powierzchnię (w stosunku do masy tarczy). Dzięki temu szybciej można odprowadzić ciepło wywołane tarciem. Dodatkowo otwory działają nieco podobnie do profilu opony: podczas deszczu odpływa przez nie woda, która zwykle poważnie zmniejsza skuteczność hamowania.

Z wodą nie ma też nic wspólnego „ułożyskowana pływająco” tarcza hamulcowa. Pojęcie to odnosi się do sposobu zamocowania tarczy, który umożliwia niewielki luz boczny. Taki sposób ułożyskowania ma miejsce zawsze w hamulcach z zaciskami stałymi, natomiast sztywne tarcze hamulcowe znajdują się w tzw. hamulcach z zaciskami pływającymi. Sposób wymiany tarcz hamulcowych przedstawiliśmy w poradach dla majsterkowiczów Tarcze hamulcowe.

Niektóre problemy z hamowaniem mają prozaiczną przyczynę ergonomiczną: dźwignia hamulca, która nie leży dobrze w dłoni, nie umożliwia właściwego dozowania hamulca. W takim przypadku pomocne okazują się regulowane dźwignie hamulca (i sprzęgła) oferowane wśród akcesoriów firmy Louis.

Dźwignie do modyfikacji są dostępne ze zwykłą długością lub sportowe, krótkie z płynną regulacją długości. Niektóre modele wyposażono dodatkowo w przegub, aby podczas wywrotki dźwignia złożyła się, a nie złamała. Wymiana jest łatwa i szybka nawet dla mniej doświadczonych majsterkowiczów. Jak to zrobić, wyjaśniamy w poradach dla majsterkowiczów Dźwignie ręczne CNC. Dźwignie hamulca muszą być sprawdzone i mieć homologację części lub homologację typu (patrz porady dla majsterkowiczów Kontrola przed przeglądem i prawo UE).

Podobnie jest z dźwignią hamulca nożnego. Wysokość większości dźwigni można łatwo regulować, aby nie przeszkadzały nodze, ale jednocześnie były w razie potrzeby łatwe do obsługi. Można to zrobić albo za pomocą uzębienia wałka dźwigni, albo przez ustawienie drążków hamulcowych.

W wielu motocyklach montuje się seryjnie osiowe pompy hamulcowe. W drogich maszynach sportowych producenci stawiają raczej na pompy promieniowe. Nie bez powodu: bezpośrednie połączenie z pompą umożliwia znacznie precyzyjniejsze dawkowanie siły hamowania – nieoceniona pomoc w trudnych sytuacjach podczas hamowania (np. mokra nawierzchnia lub pochylenie). W niektórych pompach zastępczych można nawet zmienić przełożenie:

• Większa średnica = mniejszy skok dźwigni, szybsza aktywacja
• Mniejsza średnica = większy skok dźwigni, precyzyjniejsza kontrola dozowania

Poza regularną wymianą płynu hamulcowego opłaca się również wymienić przewody hamulcowe, często produkowane seryjnie z gumy. Z biegiem lat tracą one swoją wytrzymałość.

Skutek: nacisk na dźwignię hamulca powoduje raczej rozszerzenie przewodu niż zaciśnięcie klocków na tarczy. Cierpi na tym kontrola dozowania hamulca, a w skrajnym przypadku skuteczność hamowania. Rozwiązanie: przewody Stahlflex. Jak wskazuje już sama nazwa, przewody te znajdują się w oplocie stalowym. Jest to gwarancją niezmiennej skuteczności określonego nacisku i lepszej kontroli dozowania.

Wszystko, co musisz wiedzieć o wymianie na przewody hamulcowe Stahlflex, wyjaśniamy w poradach dla majsterkowiczów Przewody hamulcowe Stahlflex.

Układ hamulcowy jest zazwyczaj czyszczony tylko przy wymianie klocków hamulcowych. Aby zwiększyć skuteczność hamowania, należy jednak robić to częściej.

Zanieczyszczenia znajdujące się w powietrzu i na drogach powodują gromadzenie się na tarczach hamulcowych lepkiego osadu. Za pomocą środka do czyszczenia hamulców można ich powierzchnię oczyścić z pyłu i odtłuścić. Również tłoczki hamulcowe należy regularnie czyścić i smarować. Tutaj często osadza się pył hamulcowy. W naszych poradach dla majsterkowiczów Klocki hamulcowe opisano dokładniej sposób czyszczenia hamulców.