Wymiana zestawu łańcucha 

Nowoczesne zestawy łańcuchów typu O-, X- lub Z-ring osiągają pokaźne przebiegi nie tylko z racji stale ulepszanych metod produkcji – mimo to komponenty napędu łańcuchowego podlegają stałemu zużyciu.

„Krzywe zęby” na zębatce zdawczej i tylnej oraz coraz krótsze przedziały czasu między napinaniem łańcucha oznaczają jedno: potrzebny jest nowy zestaw łańcucha! Ale zwykle zestaw nadaje się do tego już wcześniej: jeśli pomimo prawidłowego naprężenia łańcucha znajdujące się na zębatce tylnej ogniwa łańcucha można już unieść na kilka milimetrów albo też gdy łańcuch jest mocno nierównomiernie wydłużony, oznacza to, że jego przeznaczeniem jest złomowanie. Spryciarze zawsze dokonują wymiany kompletnego zestawu – albowiem wiedzą, że nowy łańcuch zbyt szybko dopasowuje się do stopnia zużycia zębatki tylnej i zdawczej. Łańcuchy typu O-, X- oraz Z-ring zawierają stałe wypełnienie smarem, które zapewnia smarowanie sworzni łańcucha w jego wnętrzu.

Każdy łańcuch napędowy jest zawsze tylko tak silny jak jego najsłabsze ogniwo. Jeżeli łańcuch jest montowany z użyciem nitowanej zakuwki, należy zwracać uwagę na staranne, fachowe nitowanie z zastosowaniem odpowiedniego skuwacza łańcucha.

W celu uzyskania dostępu do zębatki zdawczej może być konieczne usunięcie podnóżka, dźwigni zmiany biegów (zapamiętaj pozycję!) oraz pokrywy. W trakcie podważania pokrywy należy zwracać na ewentualnie zamontowany układ sterowania sprzęgłem – w miarę możliwości nie należy go wyjmować. W celu zabezpieczenia pojazdu wrzuć pierwszy bieg i zablokuj hamulec nożny (poproś drugą osobę o jego naciśnięcie), aby móc odkręcić zębatkę zdawczą. Zębatka zdawcza może być przymocowana na różne sposoby (nakrętka centralna z podkładką zabezpieczającą, śruba centralna z podkładką zabezpieczającą, płytka nośna z dwiema mniejszymi śrubami). Przed odkręceniem śruby lub nakrętki mocującej zębatki zdawczej za pomocą grzechotki z odpowiednią nasadką i przy użyciu dostatecznej siły usuń ewentualne zabezpieczenie (np. odginając podkładkę zabezpieczającą).

Teraz zdemontuj tylne koło. Jeśli nie możesz skorzystać ze stopki centralnej, pamiętaj o tym, że do demontażu wahacza nie nadaje się podnośnik, który właśnie pod wahacz jest wstawiany. Zdemontuj osłonę łańcucha oraz ewentualną osłonę tylnego koła. Odkręć nakrętkę osi i wybij oś za pomocą plastikowego młotka. Ewentualnie wykorzystaj do tego celu pręt. Przytrzymaj koło i ostrożnie pozwól, aby ześlizgnęło się na ziemię, przesuń je do przodu i wyjmij z łańcucha.  

Odkręć tylną zębatkę ze wspornika tylnej zębatki na tylnym kole. Również w tym przypadku odegnij przedtem ewentualne podkładki zabezpieczające. Podkładki zabezpieczające lub nakrętki samokontrujące muszą zostać wymienione. Wyczyść wspornik i załóż nową tylną zębatkę. Dokręcaj śruby metodą „na krzyż”, najlepiej kluczem dynamometrycznym w oparciu o zalecenia producenta. Starannie dognij ewentualne podkładki zabezpieczające. Teraz raz jeszcze skontroluj koło: Czy wszystkie łożyska i pierścienie uszczelniające wyglądają prawidłowo? Czy gumy zabieraka za tylnej zębatki są jeszcze sztywne? Należy wymienić wadliwe części.

Montaż łańcucha zamkniętego wymaga demontażu wahacza. W razie stosowania zakuwki łańcucha nie jest to konieczne i można kontynuować od kroku 07. Demontaż wahacza przebiega następująco: najpierw należy odłączyć przewód hamulcowy od wahacza, jednak nie należy odkręcać go od zacisku ani otwierać układu hamulcowego w inny sposób! Wystarczy zdjąć drążek tarczy kotwicznej hamulca z wahacza i po owinięciu zdemontowanego zespołu hamulca szmatką położyć pod motocyklem. Teraz wahacz jest połączony z motocyklem za pośrednictwem amortyzatora i osi. W przypadku amortyzatorów typu duo zdejmujesz ich dolne mocowania z wahacza. W przypadku amortyzatora centralnego może zajść konieczność odkręcenia dźwigni zwrotnych.

Na spokojnie przyjrzyj się sposobowi działania zawieszenia i potem zdecyduj, które sworznie musisz odkręcić. Zapamiętaj położenie wymontowanych części! Na koniec odkręcasz nakrętkę osi wahacza i ostrożnie wybijasz oś. Oś jest zwykle dobrze nasmarowana, nie pozwól, aby upadła w zabrudzonym miejscu.

Teraz można przystąpić do wymiany zębatki zdawczej. Koniecznie zapamiętaj jej pozycję montażu – zębatka ma często jedną grubszą i drugą bardziej płaską stronę. Tylko prawidłowy montaż zapewnia prawidłową osiowość łańcucha, łańcuch bez odpowiedniej osiowości może się zerwać! Uwaga: po wyczyszczeniu sąsiednich obszarów można założyć nową zębatkę zdawczą razem z łańcuchem w prawidłowej pozycji. W razie potrzeby trzeba założyć nową podkładkę zabezpieczającą i nakrętkę/śrubę. Dokręcanie za pomocą klucza dynamometrycznego następuje później.

Starannie wyczyść odpowiednimi środkami do pielęgnacji wszystkie części wahacza i łożyskowania wahacza. Nasmaruj wszystkie ruchome części (tuleje, sworznie). Jeśli Twój wahacz jest zabezpieczony ślizgiem przed ocieraniem łańcucha, wymieniasz go, jeśli stał się już dosyć cienki. W razie demontażu wahacza należy ponownie nasmarować łożyska wahacza. Przestrzegaj przy tym instrukcji smarowania podanych przez producenta.

W celu montażu wahacza warto ponownie skorzystać z pomocy drugiej osoby: podczas gdy Ty ustawiasz wahacz w ramie, druga osoba wkłada oś. W następnej kolejności należy zamontować amortyzatory, a w przypadku amortyzatora typu mono ew. zespół dźwigni zwrotnej z uwzględnieniem zalecanych przez producenta momentów obrotowych, po czym założyć koło, zwracając przy tym uwagę na prawidłowy montaż hamulca, tarczy kotwicznej hamulca i elementów dystansowych.

Jeśli łańcuch jest montowany z użyciem zakuwki łańcucha, postępuj dokładnie wg dołączonej instrukcji montażu, ewentualnie instrukcji użytkowania skuwacza łańcucha.

To już prawie koniec: wyreguluj luz/zwis łańcucha w następujący sposób: obróć tylne koło ręką i znajdź miejsce o największym naprężeniu – jest to ważne, ponieważ nadmiernie napięty łańcuch prowadzi do zniszczenia łożyska wyjściowego przekładni, a to jest naprawdę kosztowna sprawa. Standardem jest luz na prawie 2 szerokości palca na środku na dolnym zwisie łańcucha (szkic na dole) w przypadku obciążonego i stojącego na podłożu pojazdu. W celu kontroli najlepiej wsiąść na motocykl i poprosić drugą osobę o kontrolę luzu. Luz jest regulowany z poluzowaną osią oraz na podniesionym motocyklu za pomocą mechanizmu regulacyjnego. Istotna jest równomierna regulacja po obu stronach wahacza, aby osiągnąć osiowość koła. W razie wątpliwości za pomocą przyrządu do kontroli osiowości łańcucha, długiej, prostej listwy lub nitki. Pamiętaj o tym, że zbytnio napięte, zużyte lub nieprawidłowo pielęgnowane łańcuchy mogą się zerwać – zwykle prowadzi to do zmiażdżenia obudowy silnika, a nawet do przewrócenia i gorszych konsekwencji! Pomocnym narzędziem do napinania łańcucha może być napinacz Chain Monkey.

Na koniec dokręć osie wahacza i koła oraz zębatkę zdawczą zgodnie z zaleceniami producenta za pomocą klucza dynamometrycznego. W razie potrzeby należy zabezpieczyć nakrętkę tylnej osi za pomocą nowej zawleczki. Po zamontowaniu pokrywy, dźwigni zmiany biegów, osłony łańcucha itd. sprawdź jeszcze raz wszystkie mocowania. Po ok. 300 km należy ponownie skontrolować właściwe naprężenie łańcucha – nowe łańcuchy z początku ulegają wydłużeniu.

I nie zapomnij o smarowaniu! Kierowcy turyści i pokonujący długie trasy wydłużają żywotność swojego zestawu łańcucha za pomocą automatycznej oliwiarki do łańcuchów, co może im jednocześnie zaoszczędzić sporo pracy (porada System smarowania łańcucha oraz porada Pielęgnacja łańcucha).